Zachowanie jak najdłużej sprawnego i poprawnie działającego umysłu wymaga ćwiczeń, zdrowej diety i eliminowania przeróżnych problemów zdrowotnych, niekoniecznie powiązanych z psychiką. Jak się okazuje, choroby różnych układów – o przebiegu ostrym czy przewlekłym – są jedną z pośrednich przyczyn pogarszania się także zdrowia psychicznego. Nie trzeba chyba wspominać, jak bardzo oddziałuje na czyjąś psychikę długa i ciężka choroba, której towarzyszą objawy bólowe, gorączka, wyczerpanie bądź nawet czasowa niesprawność. Poprawa zdrowia fizycznego ma również natychmiastowe przełożenie na samopoczucie – cofnięcie się dolegliwości daje nadzieję, mobilizuje do podejmowania wyzwań i sprawia, że chce się żyć.

Medycyna zna przypadki chorób, które dają objawy somatyczne, a wcale nie ma ku temu podstaw. Są to na przykład różne nerwice lub inne schorzenia, w których występuje ból idealnie zdrowych narządów bądź całe zespoły dolegliwości, pojawiające się bez adekwatnych przyczyn. Doświadczenie takich problemów oznacza, że psychika z jakiegoś powodu „zmyśla” konkretne symptomy i cierpi na tym cały organizm. Niekoniecznie należy wtedy zakładać, że ktoś symuluje lub oszalał. Przyczyny powyższych objawów mogą być bardzo błahe i chwilowe – niekiedy wystarczy silny stres, by kogoś rozbolał brzuch, pojawiła się biegunka, wymioty, rozbicie, czyli w teorii zespół symptomów pasujący do zatrucia pokarmowego. Są też poważniejsze powody, na przykład nowotwory mózgu czy układu nerwowego. W związku z rozrostem nowotworu mogą pojawiać się zaburzenia takie jak opisane wcześniej.

Nie należy od razu myśleć o tych najgorszych przypadkach. W życiu codziennym zadbanie o zdrowie fizyczne pozwala poczuć się lepiej i cieszyć się lepszym samopoczuciem, a nawyk pozytywnego myślenia będzie podnosił motywację do radzenia sobie z dolegliwościami fizycznymi. Te dwa aspekty mają ze sobą silny związek i należy to wykorzystać. W dzisiejszych czasach jak nigdy wcześniej ludzkość narażona jest na choroby psychiczne, bo świat pędzi przed siebie i generuje stres, ciągły pośpiech, konieczność intensywnej pracy nad sobą i zarzuca bardzo trudnymi wyzwaniami. Dla własnego zdrowia należy zwolnić, bo wspomniane przyczyny w krótkim czasie mogą doprowadzić nie tylko do chorób psychicznych, ale do całkowicie fizycznych dolegliwości typu cukrzyca, niewydolność układu krążenia, itd. Oczywiście łatwo powiedzieć – zwolnić. Jak to zrobić, skoro niemalże w każdym zawodzie, w każdym miejscu pracy czy jeszcze podczas edukacji w szkole nie brakuje okazji do przeżywania stresu? Są różne sposoby radzenia sobie z opisanymi problemami, począwszy od odczuwania lekkiego zmęczenia bieżącymi sprawami po silny stres i depresję. Wśród nich prawie zawsze pojawia się zachęta do rozwijania swoich pasji i podejmowania aktywności fizycznej. To niby nic, ale jak się okazuje, skupienie umysłu na czymś przyjemnym odwraca uwagę od stresorów i zapewnia większy komfort psychiczny – ważne, by wybrać takie dziedziny i zajęcia, w których będzie można się faktycznie realizować.